زمينه‌سازي براي بروز استعدادها و ظرفيت‌هاي نهفته در جوانان و باروركردن روح مجاهدت علمي در كالبد جامعه از مهمترين دستاوردهاي انقلاب اسلامي ايران است كه ثمرات آن، رسيدن به عالي‌ترين قله علم را براي جوانان برومند جمهوري اسلامي سهل كرده است.

طي سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي، تحول بزرگي در عرصه‌هاي مختلف كشور رخ داده كه آموزش عالي نيز در اين مسير، حركت و سرعت خيره‌كننده و چشمگيري داشته است.

هر چند كه مجموع تلاش انديشمندان و دانشمندان، نظام اسلامي را در مسير پيشرفت علمي قرار داده است، اما نمي‌توان توسعه آموزش عالي در استان‌هاي مختلف را ناديده گرفت.

اكنون قم در عرصه توليد و نشر علم ديني، توجهات جويندگان معرفت و پويندگان مسير حق را به خود معطوف كرده، اما آموزش عالي اين استان در شأن و جايگاه قم رشده نكرده و فرسنگ‌ها با حوزه‌هاي علميه فاصله دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمين علي بنايي نماينده مردم قم در مجلس شوراي اسلامي با اشراف به وضعيت آموزش عالي اين استان، به تشريح ابعاد توسعه‌اي آموزش عالي و زيرساخت‌هاي مورد نياز اين استان پرداخته كه ماحصل اين گفتگو از نظرتان مي‌گذرد:

آقاي بنايي ابتدا وضعيت آموزش عالي در استان قم را تشريح بفرمائيد؟

در حال حاضر 29 مركز آموزش عالي و دانشگاه در استان قم وجود دارد كه از اين تعداد 13 دانشگاه، 4 دانشكده و 12 موسسه آموزش عالي و مركز است.

همچنين بالغ بر 50 هزار دانشجو در مقاطع كارداني، كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكترا در مراكز آموزش عالي استان در حال تحصيل هستند كه حدود 52 درصد آنها دختر و مابقي پسر هستند.

حدود 60 درصد دانشجويان مشغول به تحصيل در استان قم بومي و مابقي غيربومي هستند.

بالغ بر 750 استاد عضو هيئت علمي و هزار و 300 استاد حق‌التدريس و مدعو و همچنين بيش از 90 تشكل در زمينه‌هاي سياسي‏، علمي، صنفي و... در دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي استان مشغول به فعاليت مي‌باشند.

هم‌اكنون بالغ بر 100 نشريه در موضوعات سياسي، علمي، صنفي و... در مراكز آموزش عالي استان قم منتشر مي‌شود كه اينها ظرفيت‌هاي بسيار خوبي براي رونق‌بخشي به مراكز آموزش عالي محسوب مي‌شوند.

آيا ميزان رشد آموزش عالي در قم رضايت‌بخش و متناسب با جايگاه اين شهر مقدس است؟

پيش از انقلاب اسلامي تنها يك مركز آموزش عالي با عنوان مدرسه عالي قضايي در قم مشغول به فعاليت بود كه اين مركز تا سال 1357 به صورت خصوصي اداره مي‌شد اما پس از پيروزي انقلاب اسلامي به ويژه در سال‌هاي اخير توسعه مراكز آموزش عالي در استان قم رشد داشته است به گونه‌اي كه همان طوري كه عرض كردم اكنون 29 مركز آموزش عالي مشغول به آموزش و تربيت بيش از 50 هزار نفر از طالبان علم و معرفت فعال هستند.

اما در حال حاضر با وجود توسعه‌اي كه در آموزش عالي دولتي رخ داد، به گفته معاون وزير علوم، تحقيقات و فناوري، استان قم در اين بخش 40 درصد از ساير دانشگاه‌هاي دولتي کشور عقب‌تر است و حتي در برخي از شاخص‌ها در رده‌هاي پائين جدول آموزش عالي كشور قرار دارد كه اين مسئله زيبنده شهري كه مركز توليد و نشر علم است، نيست.

اين نكته را نبايد ناديده گرفت كه قم از زيرساخت‌هاي لازم و ضروري در موارد زيادي به ويژه در بخش آموزش عالي محروم است. از اين رو انتظار مي‌رود كه با توجه به ظرفيت عظيم فرهنگي قم و نيز جايگاه ويژه آن در نهضت نرم‌افزاري و توليد علم و وجود مراكز علمي و پژوهشي و مراكز اطلاع‌رساني متعدد و متنوع، نسبت به رفع نيازهاي قطعي و ضروري آن اقدامي متناسب صورت گيرد.

قم به دلیل پیشینه تاریخی و سیاسی و علمی و اجتماعی خود، امروز در عرصه‌های مختلف فرهنگی و علمی دارای نقش تأثیرگذار بی‌بدیلی است، لذا برنامه‌های علمی و فرهنگی قم باید در سطح ملی طراحی، تأمین اعتبار و اجرا شود تا پاسخگوی نیازهای روزافزون آن باشد.

براي جبران عقب‌ماندگي 40 درصدي در بخش آموزش عالي دولتي چه كارهايي انجام شده است؟

با بررسي‌هاي انجام شده، سه كار اساسي براي ارتقاي آموزش عالي دولتي در قم تعريف شده كه راه‌اندازي دانشگاه‌هاي حضرت معصومه(س) و صنعتي و همچنين ارتقاي دانشكده علوم قرآني به دانشگاه از جمله آنها بود. خوشبختانه اين سه كار مهم به ثمر رسيده است.

همان طوري كه اشاره كرديد با پيگيري‌هاي مستمر جنابعالي و مسئولان استان شاهد راه‌اندازي چند مركز دانشگاهي از جمله دانشگاه حضرت معصومه(س)، دانشگاه صنعتي و... در استان بوده‌ايم آيا آيا اين مراكز فقط براي ارتقاي آموزش عالي دولتي ايجاده شده‌اند يا واقعا براي ايجاد آنها نيازسنجي شده است؟

يكي از مشكلات آموزش عالي استان قم كمبود فضاي فيزيكي در دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي و همچنين نبود دانشگاه‌هاي تخصصي بود. دانشگاه حضرت معصومه(س) يك دانشگاه ويژه دختران است كه به آرزوي ديرينه خانواده‌هاي متدين قمي جامه عمل پوشانده است.

بسياري از خانواده‌هاي قمي براي تحصيل دخترانشان در دانشگاه‌ها دغدغه‌هاي زيادي دارند و اين دانشگاه در واقع مهمترين دغدغه‌هاي خانواده‌هاي متدين را برطرف كرده است.

تأسيس دانشگاه حضرت معصومه(س) باعث به وجودآمدن روح اميد در بين جامعه به خصوص بانوان شده و اميدوارم با تداوم روند شتابان پيشرفت‌هاي اين دانشگاه، به زودي دانشگاه حضرت معصومه(س) در جايگاه واقعي خود و آنچه شايسته آن است قرار گيرد.

در اين ميان يكي از نكات مورد توجه و پيگيري ما، تربيت نيروي انساني است و اين بخش بايد نسبت به تربيت نيروي انساني به ويژه در بخش صنعت توجه داشته باشد. از اين رو ايجاد دانشگاه صنعتي در قم در راستاي رونق‌بخشي و توسعه صنعت صورت گرفته كه خوشبختانه اين دانشگاه فعاليت‌هاي خوبي دارد و اميدواريم به اهداف از پيش تعيين شده دست يابد.

در مورد ارتقاي دانشكده علوم قرآني به دانشگاه هم بايد به اين نكته متذكر شوم كه قم مركز توليد علوم انساني و قرآني است كه از اساتيد برجسته اين حوزه هم برخوردار است. در قم جوانان زيادي هستند كه به تحصيل در علوم قرآني تمايل زيادي دارند، ضمن اينكه منابع لازم و موسسات پژوهشي و قرآني زياد در قم وجود دارد كه مي‌تواند ذخيره خوبي براي تربيت و پرورش دوستداران علوم قرآني باشد.

بنابراين توسعه فيزيكي مراكز آموزش عالي در استان بر اساس نيازي كه متصور بود صورت گرفته است.

جنابعالي به عنوان كسي كه نسبت به آموزش عالي استان اشراف داريد، چه نيازهاي ديگري را در اين حوزه احساس مي‌كنيد و مورد پيگيري قرار داده‌ايد؟

بنده چه در نطق‌هاي پيش از دستور و چه با ارسال نامه‌هايي به دست‌اندركاران امر به خصوص وزير علوم، تحقيقات و فناوري معضلات و كمبودهاي آموزش عالي استان را بارها اعلام كرده‌ام و البته در بعضي از موارد اين پيگيري‌ها به نتيجه رسيد و در برخي ديگر مسئولان وعده‌هايي دادند كه اميدواريم عملي شود.

به عنوان مثال يكي از انتظارات جدي ما در استان قم راه‌اندازي پرديس دانشگاه علامه طباطبايي در اين استان است. اين درخواست از آنجا حائز اهميت است كه راه‌اندازي پرديس دانشگاه علامه طباطبايي در قم بركات زيادي براي استان قم خواهد داشت و هر روز شاهد تربيت و پرورش نيروهاي جوان در اين واحد دانشگاهي خواهيم بود.

از سويي ديگر با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص جایگاه علوم انسانی و نقش بی‌بدیل قم در تولید علم و کرسی‌های نظریه‌پردازی، ضرورت دوچندان احداث پردیس دانشگاه علامه طباطبايي در قم احساس مي‌شود و ما انتظار داريم كه وزير علوم، تحقيقات و فناوري نسبت به اجرايي‌شدن اين مهم اهتمام جدي داشته باشد.

اين نكته حائز اهميت است كه قم به عنوان خاستگاه انقلاب اسلامي، ام القراي جهان تشيع در بخش توليد علم و تاسيس كرسي‌هاي نظريه پردازي و به دليل برخورداري از بزرگترين حوزه‌هاي علميه مي‌تواند نقش اساسي در اسلامي‌كردن علوم انساني داشته باشد.

در طول سال‌هاي اخير مواردي همچون افزایش پذیرش دانشجوی بومی، احداث پارک علم و فناوری، تقويت مراكز تربيت معلم و افزايش سهميه پذيرش دانشجو در اين مراكز، تخصيص اعتبار براي دانشگاه صنعتي قم و درخواست واگذاري بلاعوض 100 هكتار زمين به اين دانشگاه، تامين بودجه براي احداث آموزشكده فني و حرفه‌اي دختران، مساعدت به دانشگاه پيام نور قم براي تكميل پروژه سايت مركزي و واحدهاي تابعه، اختصاص 12 ميليارد تومان براي تكميل پروژه احداث آموزشكده فني و حرفه‌اي پسران، ايجاد پژوهشكده متون علوم اسلامي، راه‌اندازي واحد بين‌الملل دانشگاه پيام نور سلفچگان، واگذاري ساختمان رضوان به دانشگاه صنعتي قم و اختصاص 510 ميليون تومان براي بهره‌برداري از مراكز آموزشي فني و حرفه‌اي نيروگاه و پرديسان و... مورد پيگيري قرار گرفت و در صورت اجرايي‌شدن اين موضوعات شاهد تحول در آموزش عالي قم خواهيم بود.

به درخواست ايجاد پرديس دانشگاه علامه طباطبايي در قم اشاره كرديد، آيا مسئولان وزارت علوم اقبالي براي راه‌اندازي اين واحد دانشگاهي در قم دارند؟

بله. بنده در طول چند سال اخير چندين بار در نطق‌هاي پيش از دستور مجلس و با ارسال نامه‌هايي به مسئولان وزارت علوم، سعي كردم زمينه اين پذيرش را به صورت دقيق و كارشناسي شده فراهم كنم. خوشبختانه وزير علوم، تحقيقات و فناوري با احداث پرديس قم دانشگاه علامه طباطبايي موافقت كرد و از دانشگاه علامه طباطبايي خواست كه اين مسئله را از طريق هيئت امنا بررسي و اقدام كنند.

آيا براي راه‌اندازي اين واحد دانشگاهي در بودجه سال 90 اعتباراتي در نظر گرفته شد؟

بله، ايجاد اين پرديس در قم رديف بودجه دارد و امسال 2 ميليارد تومان اعتبار براي تاسيس اين واحد دانشگاهي در قم اختصاص يافته است كه مسئولان استان بايد هر چه سريع‌تر با جذب اين اعتبارات، زمينه راه‌اندازي پرديس دانشگاه علامه طباطبايي را فراهم كنند.

آقاي بنايي يكي از مولفه‌هاي توسعه بخش‌هاي استان قم راه‌اندازي مراكز آموزش عالي در اين بخش‌ها است، در سال‌هاي اخير چه فعاليت‌هايي در اين زمينه انجام شده است؟

با پيگيري‌هاي انجام شده و ارسال نامه به مسئولان وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، با راه‌اندازي دانشگاه پيام نور در چهار بخش كهك، سلفچگان، جعفرآباد و خلجستان موافقت شد و اين دانشگاه‌ها مشغول فعاليت هستند.

علاوه بر اين، با توجه به ارتقاي سلفچگان به شهر و همچنين ايجاد شعبه‌هاي از دانشگاه‌ها در مناطق آزاد و مرزي، خلاء ايجاد دانشگاه بين‌المللي پيام نور در سلفچگان احساس مي‌شد، بنابراين پيگيري‌هاي لازم در دانشگاه پيام نور و وزارت علوم انجام شد و خوشبختانه وزارت علوم با اين درخواست موافقت كرد.

با احداث اين دانشگاه كساني كه مي‌خواهند براي تحصيل در دانشگاه پيام نور به مناطق دوردست مراجعه كنند مي‌توانند در اين دانشگاه نام‌نويسي كنند، ضمن اينكه اين دانشگاه مي‌تواند از ظرفيت علمي اساتيد برجسته حوزه نيز بهره‌مند شود.

به نظر شما آموزش عالی استان قم متناسب با جایگاه حوزه رشد كرده است؟

خير. متاسفانه آموزش عالي در استان قم هم طراز و هم پای حوزه که در حال حاضر شهرت جهانی دارد، رشد نکرده است و لازم است آموزش عالی استان متناسب با حوزه علمیه حرکت کند و برنامه‌ریزی مناسب و هدفمند برای ارتقای جایگاه و شان آموزش عالی در استان قم انجام شود.

• < قبلی
• بعدی >